Serious Game - Helm Op Fluo Top

Dat bewegen gezond is weten we allemaal. Toch zijn kinderen (en ouders) in de donkere maanden van het jaar minder geneigd om te voet of met de fiets naar school te komen. Helm Op Fluo Top zorgt ervoor dat dit wel gestimuleerd wordt én dat dit veilig kan.

Helm Op Fluo Top is de grootste zichtbaarheidsactie van Vlaanderen, en dat maakt écht een verschil. In het donker ben je soms al vanaf 150 meter afstand zichtbaar voor chauffeurs als je reflecterende kleding of accessoires draagt. En een fietshelm vermindert het risico op ernstig hoofdletsel bij een ongeval of valpartij met maar liefst 60%!

Briefing

Al een aantal jaren wordt ieder najaar de actie Helm Op Fluo Top in de basisscholen gehouden. 
Door fluo en/of een helm te dragen op weg naar school, verzamelen de leerlingen stickers en kunnen ze sparen voor zowel individuele als klassikale beloningen zoals korting voor het pretparken, de dierentuin of een subtropisch zwemparadijs. Dit is een extra stimulans!

Het brengt echter heel wat administratief werk met zich mee voor scholen, leerkrachten en de VSV. De actie vereist kilometers papier, en leerlingen die hun spaarkaarten kwijtspelen raken gedemotiveerd.

En dus heeft de VSV ons in 2021 gevraagd om na te denken over een online variant maar waarbij wel de kracht werd behouden van het (sociale) beloningsmechanisme.

Concept ontwikkeling

We ontwikkelden hiervoor een digitaal concept waar we antwoord vonden op een aantal uitdagingen. 

Zo moesten we op zoek naar een nieuw soort ‘beloningsmoment’ om de leerlingen gemotiveerd te houden. Dit beloningsmoment is in de papieren variant best individueel. We zochten naar een manier om dit socialer te maken als een leuk klassikaal moment. Waardoor bij start van de dag de leerlingen direct samen kunnen zien hoe ver ze staan van het gezamenlijke doel (bijvoorbeeld samen naar het pretpark). De leerlingen kunnen zelf op het smartboard hun score van de dag aangeven. Na ingave wordt met een countdown de score van de klas bekend gemaakt. We belonen dus eigenlijk gedrag door te ‘nudgen’. 

We introduceerden badges en ontwierpen ze in lijn met de leeftijd en interesses van deze jonge doelgroep. Ze zorgden voor een heel nieuw spelelement dat de papieren versie niet kende.

In vele verschillende varianten:

• Voor het eerst een dag met fluo naar school gekomen (Opvallende verschijning)
• 25x met helm naar school gekomen (Blij brein)
• Een hele week iedereen met fluo naar school gekomen (5 op 5)
• Voor het eerst voor de klas gespaard (Teamspeler)

Op deze manier is er veel afwisseling rond het thema en gedurende de periode van de campagne (3 maanden) en blijft het leuk voor kinderen én leraar.  

Uiteraard bedachten we ook een oplossing voor kinderen die niet mee kunnen doen. Omdat ze simpelweg te ver van school wonen om met de fiets of te voet te komen. Ook hebben we een manier gevonden om de ouders wat meer te betrekken. Want zij zijn vaak bepalend in hoe kinderen naar school komen.

Realisatie en testen

Helm Op Fluo Top is een digitaal spelplatform met verschillende schermen voor leraren als leerlingen. De UX voor de leerlingen is speels en intuïtief ontworpen. De omgeving voor leraren is functioneel en overzichtelijk. Zij kunnen zelf hun klas beheren, leerlingen toevoegen en verwijderen. Het platform is geoptimaliseerd voor een smartboard, maar ook op een tablet of smartphone wat het gebruiksgemak enorm vergroot. 

Het spel geeft leraren de ruimte om invulling te geven aan Helm Op Fluo Top op hun manier. 
De één kiest ervoor om alles klassikaal te doen. De andere leraar houdt zelf de score bij met zijn smartphone aan de ingang van het schoolplein.

Tijdens de ontwikkeling van de applicatie hebben we een gebruikerstest gedaan op één school, waarbij onze developers en UX designers observeerden naar het gebruik en feedback ontvingen. In het eerste jaar kreeg een beperkt aantal scholen toegang in de vorm van een bèta test die succesvol werd afgerond. Daarna konden scholen kiezen of ze gebruik wilden maken van de papieren of digitale versie. Vanaf het najaar van 2023 koos een meerderheid van de 1.631 deelnemende basisscholen voor de digitale variant.

Gedragsverandering begint thuis

Om vanaf 2023 nog meer leerlingen te stimuleren, keken we naar de ouders. Want kinderen kunnen niet altijd zelf kiezen om met de fiets of te voet naar school te gaan. Via een unieke code geven we  iedere leerling toegang tot een persoonlijke beloningspagina waarmee ze ook thuis hun progressie kunnen tonen aan de ouders. De individuele maar ook klassikale uitdagingen waar ze voor kunnen sparen. Zodat we hier een extra ‘nudging’ moment introduceerden om het onderwerp bespreekbaar te maken. Niet alleen ‘s ochtends in de klas, maar nu ook ‘s avonds thuis met de ouders. Hiermee helpen we kinderen hun ouders ook te overtuigen wat vaker de fiets te pakken of te lopen naar school.

"Het digitaal controlesysteem is zalig in gebruik. Het gaat veel sneller dan het plakken van klevertjes!"

Juf Elfi, 1e kleuterklas 

Vrije Basisschool De Parel, Mechelen

Helm Op Fluo Top is een initiatief van de VSV in samenwerking met de Vlaamse overheid en tal van partners. Ontdek er alles over op helmopfluotop.be.